AVRUPA PARLAMENTOSU SEÇİMLERİ VE ALTERNATİF SAĞ

AVRUPA PARLAMENTOSU SEÇİMLERİ VE ALTERNATİF SAĞ

Her 5 yılda bir yapılan Avrupa Parlementosu (AP) seçimleri, 2014 yılını takiben 2019 yılı Mayıs ayında gerçekleşmiştir (Euronews, 2014). 2019 Avrupa Birliği seçimlerinde bundan sonraki 5 yıl boyunca Avrupa Birliği Parlementosu’nda görev yapacak 751 üye seçildi. Avrupa Birliği için politik anlamda büyük önem taşıyan Avrupa Parlementosu seçimleri, süregelen seçim formatını sürdürürken, sıradışı gelişmelere de sahne olmuştur. Bilindiği üzere, Avrupa Birliği kurulduğu 1993 yılından itibaren dünyada örnek oluşturan bir birlik olmak ile beraber, ekonomik ve politik çıkarların örtüştüğü ve beraber çalışmanın meyveleri olan refah ve barışın hakim olduğu bir topluluk ortaya çıkarmıştır. Avrupa Birliğinin temelinde yatan birlik, beraberlik ve dayanışma gibi mantaliteler, Avrupa ülkelerini yalnızca sınırlar bağlamında değil, sosyo-kültürel alanlarda da bir sonraki seviyeye taşımıştır. Lakin, son yıllarda Avrupa Birliğinde farklı bir motif görülmekte. Birliğin önemine ve ‘ever closer union’ anlayışına sahip çıkan liderlerin yerini Avrupa Birliğine kuşkulu yaklaşan ‘eurosceptic’ politik kişilikler almıştır.

1979 yılından itibaren görülen seçimlere katılma oranındaki düşüş, seçimlere katılmanın Belçika, Bulgaristan ve Yunanistan gibi ülkelerde zorunlu olmasına rağmen, son 40 yılda %62’den %42’ye düşmek ile beraber Avrupa’da bazı kesimlerin oylamalara verdikleri önem 2019 seçiminde de açık bir şekilde artmıştır (Harris, 2019). Özellikle popülizmin yükselişte olması sonucu, Avrupa Birliği kararlarının kendi politik görüşlerini yansıtmadığını düşünen insanlar aşırı politik safları sıklaştırmaya başlamış, sol ve özellikle de aşırı sağ politik partilere verilen destekler ciddi biçimde artmıştır. Aşırı sağ politik kişiliklere ve partilere en çok rağbet eden tartışmasız Alternatif Sağ gruplarıdır. Son yıllarda etkisini batı dünyasında artırmış olan, bir zamanlar popüler olmayan aşırı sağ yanlısı bu gruplar Avrupa’da politik ihtiyaçlarını karşılamak ve seslerini daha yüksek çıkarabilmek için var güçleri ile çalışmış, ve daha önce görülmemiş seçim sonuçlarına ulaşmışlardır. Avrupa Birliği’nin entegrasyonu, genişlemesi ve dünya meselelerinde oynadığı rollerinin Avrupa Birliği değerlerine uygun olması adına çalışan merkez partilerin oy kaybettiği bu seçimler herkese çok daha farklı bir geleceğin sinyallerini vermiştir. Bu yazı, yeni sorunların beraberinde getirdiği yeni yaklaşımların bulunduğu günümüz Avrupa Birliği’nde Alternatif Sağın rolünü sorgulamayı ve bu rolün getirilerini Avrupa Birliği seçimleri çerçevesinde yorumlamayı hedeflemektedir.

Avrupa Parlementosu Seçim Sonuçları Ne İfade Etmektedir?

Euronews seçim sonuçlarını “Seçim sonuçlarına bakıldığında geleneksel merkez sağ ve sol partilerde güç kaybı olduğu görülüyordu. Yeşiller ve liberal gruplardaysa gözle görülür bir yükseliş söz konusu oldu. Öte yandan göçmen karşıtı aşırı sağ partiler beklenen etkiyi yaratamasa da, Avrupa seçimlerinin kazananlarından oldular (Sade, 2019).” şeklinde değerlendirmiştir. Seçim sonuçlarında özellikle Fransa ve İtalya’da aşırı sağ partilerin öne geçmesi göze çarpmıştır. Bu iki ülkede sürekli olarak faaliyet gösteren alternatif sağ organizasyonu ‘Generation Identity’ kimlikçilik hareketi olarak bilinmekle beraber, internet ve daha ziyade sosyal medya kanalları ile seçim çalışmalarına girişmiş ve Fransa’nın kurucusu olduğu organizasyon Avusturya, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerinde genç seçmenleri hedef almıştır.

En çarpıcı aşırı sağ kazançlarının olduğu ülkelerden bazıları şüphesiz Macaristan ve Polonya olmuştur. En yüksek oy kazanım oranı %53 ile Başbakan Victor Orban’ın Aşırı sağ Hukuk ve Adalet Partisi yüzde 43,1 ile Macaristan’da ilk sırada yer aldı (Celimli & Aktan, 2019). Gelişmeler, Macaristan’ın uzun zamandan beri sağ hareketini Avrupa’da ön safhalarda taşıyan pozisyonunu korumuş oldu. Fransa’da Marine Le Pen’in aşırı sağ partisi %23,53 oy ile, Macron’u geride bırakırken, Matteo Salvini %33.64 oy oranı ile İtalya’da ipleri eline aldı (Celimli & Aktan, 2019). İngiltere Brexit yanlısı Nigel Farage %31,7 ile Euroscepticism rüzgarını estirmeye devam etti (Celimli & Aktan, 2019). Belçika, Slovenya ve İsveç’te popülist ve milliyetçi partiler dikkat çekici bir şekilde ön plana çıktı (Celimli & Aktan, 2019).

Geleneksel Merkez Siyasetinin güç kaybettiği 2019 seçimlerini daha iyi anlamak adına Avusturyalı, Kimlikçi hareketin öne çıkan, sözde aktivisti olan Martin Sellner dikkate değer bir kişiliktir. “Sınırlar, dil ve kültür: her millet kendi değerlerini koruma hakkına sahiptir.” benzeri söylemlerle, aşırı sağ yaklaşımlarını meşrulaştıran ve haklı çıkaran kitaplar, yazılar, videolar ile hem internet hem de fiziksel sahada oldukça aktif olan, Amerika’da bulunan alternatif sağ üyeleri ile sürekli iletişim halindeki Avusturyalı kimlikçi, seçim öncesi durmaksızın çalışmıştır.

Alternatif sağın özellikle genç nüfusu hedef aldığı gerçeği Marine Le Pen’in partisinde de kendisini göteriyor. Marion Maréchal ve Jordan Bardella, 29 ve 23 yaşlarında olan bu iki aşırı sağ siyasetçisi, aşırı sağ hareketinin kimleri hedef aldığını birkez daha kanıtlamıştır. Bu duruma başka bir ek olarak aşırı sağ grupların internet politik tartışmalarını domine ettiği de verilebilir. Öyle ki, Alto Analytics’in paylaştığı verilere göre, bütün Avrupa kıtasında sosyal medyadaki politik yayınların %10’u %0.1’lik aşırı sağ grupları tarafından paylaşılmıştır (Euronews, 2019). Henüz ana akımın bir parçası olamamış olan bu politik görüşlerin bu kadar büyük bir çaba ile internet yolundan aktarılması, elbette interneti sürekli ve en etkili şekilde kullanabilen gençler ile direk bağlantılıdır. Gençler aşırı sağ için harika bir kaynak oluştururken aynı zamanda aşırı sağın ilk muhatabıdır.

Sonuç:

Avrupa Parlementosu seçimlerinin sonuçları kesin bir şekilde sağ ve sol bölünmesini kanıtlamaktadır. Bu durumda Alternatif sağın etkisi sağ kanata olan desteğin güçlenmesi için kritik bir öneme sahip olmuştur. Yukarıda da bahsedildiği gibi alternatif sağın hedef aldığı kesimi ve hedef alma şekillerini iyi seçmesinin karşılığını alması beklenilen bir sonuçtur. Bu gelişmeler üzerinden ve alternatif sağın çalışmalarına son hızla devam etmesi sebebi ile Avrupa Birliği’nde sonraki yıllarda da öne çıkması kuvvetle muhtemel olan bir aşırı sağ mevcuttur. Bu mevcudiyetin de ötesinde farklı aşırı sağ gruplarının Avrupa kıtası içerisinde farklı ulusları hedef aldığı, aynı şekilde yine bu aktivistlerin Amerika, Kanada ve Avustralya gibi diğer ülkelerdeki alternatif sağ grupları ile yakın ilişkiler kurdukları ve bu ilişkilerin organize faaliyetlere kadar uzandığı gözden kaçmamalıdır. Alternatif sağ mensubu olan ve farklı suçları icra eden kişiliklere daha önce tanıklık ettik, ancak bu konuda normatif ve pragmatik yaklaşımlar elden bırakılmamalı ve alternatif sağın faaliyetlerine karşı gelebilecek mekanizmalar oluşturulmalıdır.

Kaynakça:

Euronews. (2014). Avrupa Parlamentosu seçim sistemi nasıl işliyor?. Retrieved 28 May, 2019, from https://tr.euronews.com/2014/05/22/avrupa-parlamentosu-secim-sistemi-nasil-isliyor

Euronews. (2019). Far right dominates online political debate, study finds. Retrieved 2 June, 2019, from https://www.euronews.com/2019/04/04/far-right-dominates-online-political-debate-study-finds

Celimli & Aktan , K. .S. . (2019). Avrupa Parlamentosu seçimleri: Ülke ülke seçim sonuçları. Retrieved 2 June, 2019, from https://tr.euronews.com/2019/05/27/avrupa-parlamentosu-secimleri-ulke-ulke-secim-sonuclar

Harris, C. (2019). European Parliament elections 2019: all you need to know about how they work. Retrieved 30 May, 2019, from https://www.euronews.com/2019/05/15/european-parliament-elections-2019-all-you-need-to-know-about-how-they-work

Sade, G. (2019). Video | Seçim sonuçlarını öğrenen Avrupalı siyasetçilerin ilk yüz ifadeleri. Retrieved 2 June, 2019, from https://tr.euronews.com/2019/05/28/video-secim-sonuclarini-ogrenen-avrupali-siyasetcilerin-ilk-yuz-ifadeleri